Wybory do PE 2024. Cisza wyborcza, exit poll z innych krajów, kiedy pierwsze wyniki? NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

O północy zaczęła się cisza wyborcza, która potrwa do końca głosowania w niedzielę. Złamanie ciszy wyborczej może grozić karą nawet 1 mln zł grzywny; zabronione jest w tym czasie publikowanie sondaży, agitowanie na rzecz konkretnych kandydatów i list. Co z wynikami exit polls z innych krajów? „Organy ścigania i sądy mogą uznać, że informacje o wynikach exit polls z innych krajów członkowskich naruszają ciszę, ponieważ mogą wpływać na decyzje wyborców w Polsce” – tłumaczył portalowi Niezalezna.pl rzecznik Krajowego Biura Wyborczego Marcin Chmielnicki.

Wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się w niedzielę 9 czerwca w godzinach od 7 do 21.

Cisza wyborcza rozpoczyna się 24 godziny przed dniem głosowania (rozpoczęła się w piątek o północy) i trwa do jego zakończenia. Jeśli żadna z obwodowych komisji wyborczych nie przedłuży głosowania, cisza wyborcza zakończy się w niedzielę o godz. 21.

Kiedy głosowanie może zostać przedłużone? W grę wchodzą nadzwyczajne wydarzenia, czyli np. powodzi, zalania lokalu wyborczego, katastrofy budowlanej, komunikacyjnej czy konieczności dodrukowania kart do głosowania. Chodzi o przeszkody, które utrudniają bądź paraliżują pracę obwodowej komisji wyborczej i wykluczają lub w poważnym stopniu ograniczają dotarcie wyborców do lokalu wyborczego.

Ciszę wyborczą narusza każdy element czynnej agitacji wyborczej, czyli publicznego nakłaniania lub zachęcania do głosowania w określony sposób.

W ciszy wyborczej nie wolno:

• zwoływać zgromadzeń,
• organizować pochodów i manifestacji,
• wygłaszać przemówień,
• rozpowszechniać materiałów wyborczych.

Plakaty rozwieszone przed rozpoczęciem ciszy wyborczej nie muszą być zrywane. Nie wolno jednak jeździć pojazdami oklejonymi plakatami wyborczymi, oklejony pojazd może natomiast stać.

Agitować nie wolno także w internecie, a w lokalu wyborczym zabronione jest eksponowanie symboli, znaków i napisów kojarzonych z kandydatami i komitetami wyborczymi.

Złamanie ciszy wyborczej – jaka kara?

Najwyższa grzywna za złamanie ciszy wyborczej: od 500 tys. zł do 1 mln zł grozi za publikację sondaży w czasie ciszy wyborczej. Chodzi zarówno o sondaże przedwyborcze dotyczące przewidywanych zachowań wyborców, wyników wyborów, jak i sondaże prowadzone w dniu głosowania.

PKW zaznacza jednocześnie, że o tym, czy coś stanowi złamanie zakazu agitacji wyborczej, mogą decydować tylko organy ścigania i sądy, a wyborca, który uzna, że naruszono ciszę wyborczą, powinien to zgłosić bezpośrednio policji lub prokuraturze.

UWAGA – Exit polls z innych krajów mogą naruszać ciszę wyborczą

Portal niezależna.pl z pytaniem o możliwość publikowania exit polis z innych krajów w trakcie ciszy wyborczej w Polsce zwrócił się do Krajowego Biura Wyborczego.

Jak tłumaczy rzecznik KBW Marcin Chmielnicki, „zgodnie z art. 498 ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1277 ze zm.) kto, w związku z wyborami, w okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania prowadzi agitację wyborczą – podlega karze grzywny”.

– W przypadkach, w których za naruszenie prawa przewidziane zostały sankcje karne lub wykroczeniowe, właściwe do oceny, ewentualnego podejmowania działań czy rozstrzygania nie są nie organy wyborcze, ale organy ścigania i sądy i to one mogą uznać, że informacje o wynikach exit polls z innych krajów członkowskich naruszają ciszę, ponieważ mogą wpływać na decyzje wyborców w Polsce – słyszymy.

Rzecznik odnotowuje, że „wyników exit polls w Polsce nie ogłasza się przed zakończeniem ciszy, co świadczy o tym, że uznawane są one za mające wpływ na decyzje wyborców”.

Koniec ciszy wyborczej – czas na exit poll

Po zakończeniu ciszy wyborczej – o godz. 21 w niedzielę – stacje telewizyjne podadzą szacunkowe wyniki wyborów oparte na badaniu exit poll, czyli na odpowiedziach udzielanych przez wyborców po wyjściu z lokalu wyborczego.

Z kolei zgodnie unijnymi przepisami, podawanie pierwszych wyników wyborów będzie możliwe dopiero po godz. 23, kiedy ostatnie państwo członkowskie UE zakończy swoje głosowanie (będą to Włochy).

PKW wydała w tej sprawie specjalne wytyczne. Jak poinformowała szefowa KBW Magdalena Pietrzak, komisje wyborcze w małych obwodach, np. w obwodach odrębnych, czyli w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych czy w domach pomocy społecznej, gdzie głosuje często jedynie kilkunastu wyborców, nie będą mogły wywiesić protokołu na drzwiach przed godziną 23, nawet jeśli zdążą do tego czasu policzyć wszystkie głosy.

Źródło: niezalezna.pl, PAP

Foto: Tomasz Jędrzejowski – Gazeta Polska