Wybory. Jak przeliczane są głosy?
pexels/CC0
W wyborach do Sejmu posłów wybiera się w okręgach wielomandatowych; mandaty rozdzielane są proporcjonalnie do uzyskanego przez komitety wyborcze poparcia. W podziale mandatów uczestniczą tylko te komitety, które w skali kraju otrzymały 5 proc. głosów lub – w przypadku koalicji – 8 proc. głosów. W wyborach do Senatu, senatorów wybieramy w jednomandatowych okręgach wyborczych; mandat senatorski otrzymuje kandydat, który uzyskał największe poparcie.
Sejm
Zgodnie z konstytucją, wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym. Wybrany do Sejmu może być obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat. W Polsce wybieramy 460 posłów z list kandydatów na posłów.
W wyborach do Sejmu Polska podzielona jest na 41 okręgów różnej wielkości. Najmniejszym okręgiem, gdzie wybierzemy siedmiu posłów jest Częstochowa, a największym Warszawa – tu do zdobycia jest aż 20 mandatów.
W wyborach do Sejmu obowiązują progi wyborcze. W podziale mandatów uczestniczą tylko te komitety wyborcze, które w skali kraju otrzymały 5 proc. głosów lub – w przypadku koalicji – 8 proc. głosów. W podziale mandatów uczestniczą też komitety wyborcze wyborców zrzeszone w organizacjach mniejszości narodowych, których nie obowiązują progi wyborcze.
Przy przeliczaniu głosów na mandaty stosuje się metodę d’Hondta. Zgodnie z tą metodą, liczbę głosów ważnych oddanych łącznie na listy kandydatów każdego z komitetów wyborczych dzieli się kolejno przez: 1; 2; 3; 4 i dalsze, kolejne liczby, aż do chwili, gdy z otrzymanych w ten sposób wyników da się uszeregować tyle kolejno największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między te listy w okręgu.
Następnie, każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w powyższy sposób szeregu ilorazów przypada mu liczb kolejno największych. Wybory wygrywa komitet, który uzyska najwięcej mandatów. Mandaty przypadające danej liście kandydatów uzyskują kandydaci w kolejności otrzymanej liczby głosów.
Senat
Zgodnie z konstytucją, wybory do Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. Kandydatem na senatora może być osoba, która najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.
W wyborach do Senatu wybieramy 100 senatorów w 100 jednomandatowych okręgach. Każdy komitet wyborczy może zgłosić tylko jednego kandydata w danym okręgu.
Podczas, gdy w wyborach do Sejmu, które odbywają się tego samego dnia, przy rozdziale mandatów dla komitetów obowiązuje zasada proporcjonalności, senatorów wybiera się zgodnie z systemem większościowym.
Jak stanowi Kodeks wyborczy, za wybranego na senatora w danym okręgu wyborczym uważa się tego kandydata, który otrzymał najwięcej oddanych głosów ważnych. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu, o pierwszeństwie rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów uzyskał więcej głosów.
Tylko dwóch kandydatów wystawiono w 19 okręgach. Najwięcej kandydatów – siedmiu – wystawiono w okręgu nr 96 (Kalisz oraz powiaty: jarociński, kaliski, pleszewski)
