Białoruś: Wiersze z czasów powstania styczniowego uznane za ekstremistyczne
flickr.com
Dwa wiersze XIX-wiecznego poety tworzącego w języku białoruskim i polskim Wincentego Dunina-Marcinkiewicza zostały uznane przez prokuraturę w Mińsku za ekstremistyczne. Tę informację przekazał niezależny białoruski portal Nasza Niwa. Są to utwory „Pływające wiatry” i „Rozmowa starego dziadka”.
Wiersze zostały napisane w czasie powstania styczniowego. Dunin-Marcinkiewicz był jednym z głównych twórców nowoczesnego języka literackiego oraz piśmiennictwa białoruskiego. Zapisywał ten język w alfabecie łacińskim, w jakim także, przy zachowaniu możliwości korzystania z wersji w cyrylicy, publikowane są od lutego 2023 r. artykuły na Naszej Niwie. Dunin-Marcinkiewicz pisał również w języku polskim i tłumaczył na język białoruski utwory Adama Mickiewicza oraz innych polskich poetów. Pochodził z drobnej szlachty wyznania rzymsko-katolickiego.
Jego praprawnuczka, polska poetka Barbara Krzyżańska–Czarnowieska, przełożyła na język polski farsę Dunina-Marcinkiewicza z 1866 roku, zatytułowaną „Pińska szlachta”.
„Pływające wiatry” i „Rozmowa starego dziadka” wzywają do walki przeciw Imperium Rosyjskiemu i promują idee narodowo-wyzwoleńcze. W czasie powstania styczniowego Dunin-Marcinkiewicz został aresztowany przez carskie władze i oskarżony o szerzenie „szkodliwych dla rządu idei”. Jego córka, pianistka Kamila Marcinkiewicz, za udział w powstaniu została uwięziona w szpitalu psychiatrycznym.
Współcześnie dzieła Dunina-Marcinkiewicza są obowiązkową lekturą w białoruskich szkołach, a wiele ulic i teatrów nosi jego imię. W 2016 r. w Mińsku odsłonięto wspólny pomnik Dunina-Marcinkiewicza i Stanisława Moniuszki.
