Książę Karol został królem – co stanie się teraz? Proces objęcia tronu jest skomplikowany…

Książę Karol został królem w momencie, w którym królowa Elżbieta II umarła. Formalny proces objęcia przez niego tronu jest jednak skomplikowany i może potrwać całe miesiące.

Karol, jako najstarszy syn królowej, był pierwszy w kolejce do odziedziczenia tronu. Brytyjska konstytucja nie przewiduje interregnum – okresu między śmiercią jednego monarchy i objęciem tronu przez jego następcę. Oznacza to, że Karol stał się automatycznie królem Wielkiej Brytanii w momencie, w którym Elżbieta II umarła. Sam proces przejęcia władzy wiąże się jednak z dość skomplikowanym protokołem. 

Jego pierwszym etapem jest zwołanie tzw. Rady Wstąpienia. W jej skład wchodzą wszyscy członkowie Tajnej Rady – organu doradzającego monarsze, złożonego z prominentnych brytyjskich parlamentarzystów. Śmierć monarchy i powołanie kolejnego jest jedną z dwóch okazji, w której rada zbiera się w pełnym składzie – drugą jest ogłoszenie przez niego chęci wzięcia ślubu. W posiedzeniu Rady Wstąpienia wezmą też udział m.in. anglikańscy biskupi, zasiadający w Izbie Lordów, Lord Mayor Londynu, Lord President – którym obecnie jest Penny Mordaunt – najważniejsi ministrowie i wysocy komisarze z 14 państw, uznających władcę Wielkiej Brytanii za swoją głowę państwa. 

Jej posiedzenie będzie podzielone na dwie części. W pierwszej Lord President formalnie ogłosi śmierć królowej, a sekretarz rady Richard Tilbrook odczyta Proklamację Wstąpienia. Zostanie podpisana przez obecnych członków rodziny królewskiej, premier Truss, arcybiskupa Canterbury i Hrabiego Marszałka Edwarda Fitzalana-Howarda. Po jej podpisaniu rada zajmie się kwestiami formalnymi, takimi jak to, w którą stronę zostaną oddane salwy honorowe. 

Po części pierwszej proklamacja zostanie odczytana z galerii w St James’s Palace przez Dacida White, starszego herolda Anglii. Następnie trafi do Mansion House, gdzie zostanie odczytana w Royal Exchange, a także przy pomniku Karola I, który niegdyś był centrum Londynu, i na Chancery Lane . Zostanie również odczytana publicznie w pozostałych stolicach Wielkiej Brytanii – Edynburgu, Cardiff i Belfaście. Jej odczytanie będzie miało miejsce również w Windsorze i Yorku, gdzie majordomusowie wzniosą toast za zdrowie nowego monarchy złotym kielichem. 

W drugiej części weźmie już udział król Karol III, będzie to jego pierwszy obowiązek jako monarcha. Wygłosi członkom Tajnej Rady deklarację o śmierci królowej, a następnie przysięgnie, że będzie dbał o bezpieczeństwo kościoła protestanckiego w Szkocji. Składa ją każdy monarcha od 1714 roku, gdyż wymaga tego prawo, które dało początek Zjednoczonemu Królestwu. Następnie podpisze dwie kopie tej przysięgi. Przysięgnie też, że zadba o utrzymanie protestanckiej sukcesji tronu. Warto odnotować, że Wielka Brytania jest państwem wyznaniowym. Tylko protestanci mogą objąć tron, a dopiero od 2013 roku ich współmałżonek może być katolikiem. 

Wielka Brytania nie będzie miała jednak królowej. Z wyjątkiem Williama III, który dzielił rządy z królową Mary, brytyjscy monarchowie rządzą samodzielnie. Camilla Parker-Bowles będzie nazywana Królową Małżonką, ale nie będzie miała żadnego konstytucyjnego statusu czy uprawnień. Niewiele brakło, a nie dostałaby i tego. Po jej ślubie z Karolem Elżbieta II nadała jej tytuł Księżnej Kornwalii, a nie Księżnej Walii. Zmieniła zdanie dopiero w lutym tego roku. Gdyby tego nie zrobiła, to Camilla byłaby nazywana Księżną Małżonką. 

Król Karol ze swoją koronacją objął szereg obowiązków. Został głową kościoła anglikańskiego, najwyższą władzą wykonawczą i sądowniczą, a także zaczął pełnić bardzo ważną rolę we władzy ustawodawczej. Został także najwyższym dowódcą sił zbrojnych. W praktyce jednak jego rola będzie całkowicie symboliczna, pozbawiona jakiejkolwiek realnej władzy. Jednym z jej ostatnich przejawów była możliwość wybrania nowego premiera Torysów i Elżbieta II zrobiła to dwukrotnie, ale wywołało to takie kontrowersje, że partia w końcu stworzyła własny mechanizm wyboru następcy – i w wypadku Liz Truss, piętnastej premier w czasie jej panowania, czysto symbolicznie poprosiła ją o stworzenie rządu. 

Zakończeniem tego procesu będzie oczywiście jego koronacja. Ta jednak będzie wymagała stworzenia bardzo szczegółowego planu. Będzie to również ogromne wyzwanie logistyczne i dla brytyjskich służb, gdyż oprócz głów państw z całego świata, koronacja Karola przyciągnie do Londynu tłumy turystów. Jej zaplanowanie więc trochę potrwa i nie ma się co spodziewać, że nastąpi szybko. W wypadku Elżbiety II od objęcia przez nią tronu do koronacji minęło aż 16 miesięcy. 

Źródło