Dziś czytanie „Lex Czarnek 2.0”. Będą protesty przed budynkiem Sejmu. „Niech nas usłyszą”

Na posiedzeniu sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży przeprowadzone będzie we wtorek pierwsze czytanie projektu „lex Czarnek 2.0”, który zakłada nowelizację prawa oświatowego. Wśród kontrowersyjnych przepisów znalazła się m.in. możliwość błyskawicznego zawieszenia dyrektora każdej szkoły publicznej przez kuratora, czy niemal całkowite ograniczenie edukacji domowej. Stowarzyszenie Wolna Szkoła zapowiedziało protest pod Sejmem.

W ubiegły czwartek nowy projekt nowelizacji prawa oświatowego, czyli „lex Czarnek 2.0”, został złożony w Sejmie przez grupę posłów PiS. We wtorek zaplanowano pierwsze czytanie 81 stronnicowego projektu.

Na początku marca prezydent Andrzej Duda zawetował „lex Czarnek”, czyli pierwszy, kontrowersyjny projekt nowelizacji prawa oświatowego ministra Czarnka. Szef MEiN zapowiedział wówczas opracowanie nowej ustawy, „z drobnymi poprawkami, skonsultowanymi z Kancelarią Prezydenta”.

Eksperci oświatowi, dyrektorzy szkół i politycy wciąż nie są jednak przekonani do nowej wersji nowelizacji ustawy. „Czeka nas walka o autonomię szkoły, tutaj powinniśmy wspólnie stawić czoła pomysłom jej ograniczenia” – stwierdził Sławomir Broniarz, szef Związku Nauczycielstwa Polskiego. „Czarnek próbuje właśnie po cichu całkowicie zaorać edukację domową” – dodał poseł Sławomir Mentzen.

Posiedzenie sejmowej komisji edukacji zaplanowano we wtorek na godzinę 18. Stowarzyszenie Wolna Szkoła zapowiada demonstrację przed Sejmem godzinę wcześniej: „PRZYJDŹ na manifestację pod Sejm RP we wtorek 25.10 2022 o godz. 17:00, w czasie gdy w Sejmie będzie pierwsze czytanie projektu. Niech nas usłyszą!” – wzywa Wolna Szkoła. 

Następnego dnia zaplanowano protesty w Krakowie. Młoda Lewica organizuje manifestację o godzinie 18 w środę na krakowskim Rynku.

„Halko #Kraków! W środę o 18.00 na Rynku młoda Lewica powie, dlaczego #LexCzarnek 2.0 nie jest ok, chodźcie wesprzeć młodych, podajcie dalej!” – piszą organizatorzy.

„Lex Czarnek 2.0” co zakłada? 

W złożonym do Sejmu projekcie są rozwiązania, które ministerstwo forsowało już wcześniej, ale bezskutecznie. Jedną z propozycji jest wprowadzenie przygotowania wojskowego. Nadzór nad nim pełniłoby Ministerstwo Obrony Narodowej.

Czynności z zakresu nadzoru przeprowadzają żołnierze, pracownicy Ministerstwa Obrony Narodowej i pracownicy jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, posiadający imienne upoważnienie Ministra Obrony Narodowej – czytamy w projekcie. Zajęcia z przygotowania wojskowego zaliczono w projekcie do podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły.

Wnioskodawcy podkreślili, że „niezmiernie istotne jest poprawianie warunków funkcjonowania szkół i placówek, co pozytywnie wpłynie na rozwój uczniów i wychowanków”. Temu – w ich ocenie – ma służyć większa władza kuratora oświaty. To on będzie otrzymywać informacje i wydawać zgodę na zmianę dyrektora lub błyskawiczne odwołanie nauczyciela w czasie roku szkolnego. Autorzy zauważyli, że pojawiają się nieprawidłowości dotyczące np. powierzania stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na okres krótszy, niż pięć lat szkolnych oraz odwoływania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

Dyrektorem szkoły ma być osoba, która „gwarantuje należyte wykonanie powierzanych jej zadań, ale również która swoją wiedzą, doświadczeniem i postawą umożliwi najlepsze funkcjonowanie i organizację pracy kierowanej przez nią szkoły lub placówki”.

Jeśli kurator oceni, że tak nie jest, może odwołać dyrektora. Zawieszenie dyrektora będzie mogło z kolei nastąpić, kiedy kurator oceni, że doszło do „zagrożenia bezpieczeństwa uczniów w czasie zajęć organizowanych przez szkołę”.

Sejm. „Lex Czarnek” wraca jako projekt poselski. Nadzór rodziców

Jak informują autorzy projektu, duże możliwości nadzoru nad szkołami uzyskaliby też rodzice. Aby wypowiedzieć się na temat zajęć dodatkowych czy aktywności stowarzyszenia lub organizacji w szkole, rada rodziców musi przeprowadzić konsultacje. Dopiero po nich rada będzie mogła wydać swoją opinię. Później aktywność stowarzyszenia lub organizacji będzie monitorowana przez radę rodziców. Posłowie PiS, którzy złożyli projekt, zapewniają, że dzięki temu „rodzice zyskają szerszą informację o ofercie organizacji, jej dokonaniach i potencjalnych efektach w zakresie wspierania ich oddziaływań wychowawczych”. 

„Lex Czarnek 2.0” zakłada także powrót do rejonizacji. Oznacza to, że dziecko powinno uczyć się w szkole na terenie województwa, które zamieszkuje, a nie w dowolnym, w którym znajdują się placówki wyspecjalizowane w nauczaniu domowym.

Kolejna kwestia to wprowadzenie limitu – dzieci uczących się poza placówką nie może być więcej niż 50 proc. wszystkich uczniów. Jeśli szkoły specjalizujące się w edukacji domowej nie przyjmą minimum 50 proc. uczniów stacjonarnych, mogą zostać zamknięte. Co więcej, placówki muszą zapewnić warunki lokalowe dla wszystkich swoich uczniów, nawet jeśli fizycznie nie będą oni uczęszczali do szkoły.

Co dalej z edukacją domową?

Wraz z nowym projektem pojawiły się pytania o los edukacji domowej. „Gdyby nowelizacja weszła w życie w obecnym kształcie, mogłaby znacznie utrudnić ED” – zwraca uwagę portal Pozytywy Edukacji, dodając, że problem ten dotyczy ponad 31 tysięcy dzieci w Polsce.

W projekcie pojawia się m.in. kwestia terminu decyzji. Do tej pory decyzję o przejściu na edukację domową można było podjąć w dowolnym momencie trwania roku szkolnego. Projekt Czarnka zakłada, że czas ten skróci się do trzech tygodni: od 1 do 21 września.

W projekcie zapisano też, iż wszystkie egzaminy, również dla uczniów korzystających z edukacji domowej, miałyby odbywać się stacjonarnie w szkole lub miejscu wskazanym przez dyrektora placówki. Ten będzie zobowiązany do zgłoszenia kuratorium miejsca i terminu egzaminu 14 dni przed jego organizacją. Przedstawiciel kuratorium będzie mógł być obecny w czasie testu.

Źródło: gazeta.pl