Reuters: Polska prawdopodobnie powoła się na artykuł 4 NATO. Co to oznacza?

Polska prawdopodobnie wystąpi o konsultacje w ramach artykułu 4 Traktatu Północnoatlantyckiego i poruszy tę kwestię na środowym posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa ONZ – informuje Reuters. Andrzej Duda poinformował sekretarza generalnego NATO i prezydenta USA, że jest „wysoce prawdopodobne”, że polski ambasador przy NATO „poprosi o powołanie się na art. 4, czyli konsultacje między sojusznikami”.

Polska prawdopodobnie wystąpi o konsultacje w ramach artykułu 4 Traktatu Północnoatlantyckiego i poruszy tę kwestię na środowym posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa ONZ – podaje Reuters, powołując się na urzędników. Stany Zjednoczone i ich sojusznicy z NATO badają incydent w Polsce, ale wstępne informacje sugerują, że nie mógł on być spowodowany pociskiem wystrzelonym z Rosji. Takie informacje przekazał prezydent USA Joe Biden. 

Prezydent Andrzej Duda powiedział, że poinformował sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga i prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena, że jest „wysoce prawdopodobne”, że polski ambasador przy NATO „poprosi o powołanie się na art. 4, czyli konsultacje między sojusznikami”. Szef Sojuszu przeprowadzi w środę pilne rozmowy z ambasadorami w sprawie incydentu.

Co oznacza uruchomienie artykułu 4 NATO? 

Artykuł 4. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego brzmi dokładnie:

Strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć, zdaniem którejkolwiek z nich, zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron.

Artykuł 4. NATO umożliwia więc rozpoczęcie konsultacji międzyrządowych na poziomie przywódców państw. Zwykle dotyczy to spotkań szefów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i obronność (czyli np. polskiego MON), ale możliwa jest też rozmowa na wyższych poziomach – np. prezydentów państw. Poziom konsultacji również wymaga uzgodnienia, nie muszą oznaczać też spotkania bezpośredniego. 

Powołanie się na art. 4 NATO oznacza, że nie ma bezpośredniej napaści, ale są poważne zagrożenia naruszenia integralności terytorialnej stron, ich niezależności politycznej lub bezpieczeństwa państwa. W rozmowie z Wirtualną Polską były podsekretarz stanu w MSZ prof. Artur Nowak-Far przekazał, że w teorii można uznać, że zagrożenie bezpieczeństwa państwa może nastąpić ze względu na zorganizowanie przez inne państwo naruszeń granicy danego państwa.

Konsultacje w Brukseli po wybuchu w Przewodowie

W środę w Brukseli na temat wybuchu w Przewodowie będą rozmawiać ambasadorowie krajów Unii Europejskiej oraz ambasadorowie państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. W eksplozji zginęły dwie osoby. MSZ potwierdził, że w powiecie hrubieszowskim, w województwie lubelskim spadł pocisk produkcji rosyjskiej. Po posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego Polska podniosła gotowość bojową niektórych jednostek i rozważa, czy zachodzą przesłanki do użycia Artykułu 4. Traktatu Północnoatlantyckiego.

Sojusznicy w NATO rano zostaną poinformowani o najnowszych ustaleniach polskich władz. Przekaże je ambasador Polski przy Sojuszu Tomasz Szatkowski. Niemal w tym samym czasie, w innej części Brukseli ambasador Polski przy Unii będzie przedstawiał ustalenia na spotkaniu z przedstawicielami krajów członkowskich. Andrzej Sadoś przekazał, że obecna sytuacja jest przedmiotem najwyższego zainteresowania państw członkowskich i unijnych instytucji. Dodał, że jest w stałym kontakcie z najwyższymi rangą przedstawicielami europejskich instytucji oraz ambasadorami unijnych krajów.

Na Bali, gdzie odbywa się szczyt G20, spotkali się przywódcy krajów G7 i NATO. Zadeklarowali wsparcie dla Polski i pełną współpracę w dochodzeniu przyczyn wybuchu. „Pozostajemy w bliskim kontakcie, by uzgodnić kolejne kroki w czasie kiedy prowadzone będzie dochodzenie” – napisano w oświadczeniu przywódców Komisji Europejskiej, Rady Europejskiej, Kanady, Francji, Niemiec, Włoch, Japonii, Holandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i USA. Jest w nim także potępienie najnowszych, barbarzyńskich ataków rakietowych na Ukrainę i cywilną infrastrukturę.

Źródło: gazeta.pl