Pod osłoną wojny. Białoruś uruchamia „plan Łukaszenki”

Podczas gdy uwaga świata skupiona jest na rozpętanej przez Rosję wojnie na Ukrainie, białoruskie elity czekają na uruchomienie tzw. „planu Łukaszenki”. Pomoże zachować obecny reżim poprzez reformę polityczną, która została zalegalizowana poprzez referendum konstytucyjne przeprowadzone na Białorusi 27 lutego 2022 roku.

W szczególności świadczy o tym ton i treść poufnych badań zleconych przez administrację prezydencką, o których dowiedzieli się przedstawiciele białoruskiej opozycji.

Zdaniem badaczy białoruskiej opozycji monopol komunikacyjny, administracyjny i władzy, a także poparcie społeczeństwa pozwalają Aleksandrowi Łukaszence przystąpić do najtrudniejszej części rozliczenia pokryzysowego – reformy politycznej zgodnie z postanowieniami nowej wersji Konstytucji Białorusi.

Dla przypomnienia, według oficjalnych danych Centralnej Komisji Wyborczej Republiki, w referendum konstytucyjnym za poprawkami do Konstytucji opowiedziało się 65,2% Białorusinów.

 Kluczową zmianą było wyłonienie się nowego organu władzy zwierzchniej na bazie Wszechbiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego. Organ ten otrzymał bezprecedensowe uprawnienia, w tym prawo do uchwalenia wotum nieufności wobec prezydenta Białorusi. Głównym zadaniem organu jest zapewnienie tranzytu władzy.

Łukaszenko planuje pozostawić swojego następcę na stanowisku prezydenta i kierować nim jako szef Ogólnobiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego.

W pierwszym etapie reformy oczekuje się zwołania absolutnie lojalnego wobec reżimu zgromadzenia ludowego, które podejmie wszystkie niezbędne decyzje.

W ślad za tym pójdzie transformacja systemu partyjnego. Według planu, zamiast obecnych 15 partii politycznych będą 3-4 – o różnych ideologiach i pozycjach, ale pod pełną kontrolą reżimu. Zmniejszenie liczby partii będzie możliwe pod pretekstem konieczności ponownej rejestracji i likwidacji tych, których kurs nie odpowiada kursowi wyznaczonemu przez Ogólnobiałoruskie Zgromadzenie Ludowe.

 Można też stworzyć partię władzy, na przykład na bazie republikańskiego stowarzyszenia publicznego Biełycha Rus.

Rozważane jest również utworzenie jednego „narodowego funduszu dobroczynnego przy prezydencie republiki”. Jego głównym celem jest uniemożliwienie jakichkolwiek niezależnych zbiórek pieniędzy na wsparcie instytucji społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi.

Zdaniem przedstawicieli białoruskiej opozycji, reżim Łukaszenki pod osłoną wojny dokręca śrubę. Po rozprawieniu się z protestami w 2020 roku Łukaszenko uważa, że „śruby już nie odkręcą”.