Cel: powstrzymać nielegalną migrację. Nowe przepisy
Kancelaria Prezydenta poinformowała, że prezydent podpisał przygotowaną w MSWiA nowelizację ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Ustawa zakłada, że cudzoziemiec, który został zatrzymany niezwłocznie po nielegalnym przekroczeniu granicy zewnętrznej UE (z Rosją, Białorusią i Ukrainą), postanowieniem komendanta placówki Straży Granicznej będzie zobowiązany do opuszczenia terytorium RP i objęty czasowym zakazem wjazdu do Polski i państw Strefy Schengen.
Zakaz wjazdu w postanowieniu orzeczony zostanie na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Na ten czas dane cudzoziemca zamieszczone zostaną w wykazie cudzoziemców, których pobyt w Polsce jest niepożądany, oraz w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu. Na postanowienie komendanta placówki SG przysługiwać będzie zażalenie do Komendanta Głównego SG, ale nie wstrzyma ono wykonania postanowienia.
Nowela wprowadza ponadto przepis do ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony w Polsce. Zgodnie z nim Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców będzie mógł pozostawić bez rozpoznania wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, jeśli został on złożony przez cudzoziemca zatrzymanego niezwłocznie po nielegalnym przekroczeniu granicy zewnętrznej UE, chyba że cudzoziemiec ten „przybył bezpośrednio z terytorium, na którym jego życiu lub wolności zagrażało niebezpieczeństwo prześladowania lub ryzyko wyrządzenia poważnej krzywdy, oraz przedstawił wiarygodne przyczyny nielegalnego wjazdu na terytorium RP i złożył wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej niezwłocznie po przekroczeniu granicy„.
W uzasadnieniu do projektu tej ustawy podkreślono, że przepis nie będzie obligował Szefa Urzędu do pozostawienia takiego wniosku bez rozpoznania. Szef Urzędu w takiej sytuacji będzie działać według uznania administracyjnego i będzie miał prawo wyboru rozstrzygnięcia. Dotychczas wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej były pozostawiane bez rozpoznania, jeśli nie zawierały imienia i nazwiska wnioskodawcy lub określenia kraju pochodzenia.
Nowelizacja zmienia też ustawę o ochronie granicy państwowej, wprowadzając kary więzienia lub grzywny za niszczenie infrastruktury granicznej. W szczególności chodzi o ogrodzenia, zasieki, zapory lub rogatki. Osoba, która „zabiera, niszczy, uszkadza, usuwa, przesuwa lub czyni niezdatnymi do użytku elementy infrastruktury, znajdujące się w strefie nadgranicznej i przeznaczone do ochrony granicy państwowej, w szczególności ogrodzenia, zasieki, zapory lub rogatki”, będzie podlegała karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. Natomiast w przypadku mniejszej wagi, sprawca podlegać będzie karze grzywny.
Sejm uchwalił ustawę 17 września, a 14 października rozpatrzył poprawki wprowadzone do niej przez Senat. Dwie poprawki, które wprowadził Senat, miały charakter techniczny i to one zostały przyjęte przez Sejm. Z kolei trzecia poprawka – którą Sejm odrzucił – zakładała, że „jeżeli postanowienie o opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dotyczy cudzoziemca, który przekroczył granicę wbrew przepisom prawa wraz z małoletnim dzieckiem, którego jest rodzicem, złożenie zażalenia wstrzymuje wykonanie tego postanowienia”.
Podpisana przez prezydenta ustawa wejdzie w życie dzień po ogłoszeniu.