Nowa unia trzech państw: jakie możliwości otwiera przed Polską?

Na początku lutego 2022 r. Premier RP Mateusz Morawiecki, Premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson, Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski i ukraiński premier Denys Szmyhal podjęli historyczną decyzję o zawarciu sojuszu, którego podstawowym zadaniem będzie zapewnienie bezpieczeństwa w całej Europie.

Z inicjatywą utworzenia takiego sojuszu wystąpiła strona ukraińska w związku z rosnącym zagrożeniem militarną agresją ze strony Federacji Rosyjskiej. Chęć współpracy zarówno z Wielką Brytanią, jak i Polską pojawiła się nie tylko z powodu dążenia do wzmocnienia własnego bezpieczeństwa, ale także wspólnego dążenia krajów do zapewnienia ogólnoeuropejskiego systemu bezpieczeństwa, jak również wzmocnienia wymiany handlowej.

Współpraca między krajami będzie przebiegać w nowym formacie, który przyniesie wiele korzyści przede wszystkim Ukrainie, która jest krajem aktywnie integrującym się ze Wspólnotą Europejską, ale jednocześnie bezpośrednio graniczącym z Federacją Rosyjską. Planuje się, że Ukraina otrzyma od partnerów pomoc polityczną, dyplomatyczną i wojskową, z kolei sama będzie pełnić rolę ważnego partnera gospodarczego, a także uczestniczyć w zapewnieniu bezpieczeństwa wschodnich granic Europy.

Wielka Brytania w ramach partnerstwa już obiecuje przekazać Ukrainie przyzwoite koszty, gdyż wynoszące 88 mln funtów brytyjskich. Główne obszary, na które zostaną przeznaczone środki to zapewnienie niezależności energetycznej Ukrainy od Federacji Rosyjskiej oraz wzmocnienie ukraińskiego potencjału militarnego.

Tworzenie sojuszu to także jasny i precyzyjnie sformułowany komunikat wobec Federacji Rosyjskiej: partnerzy nie pozwolą na realizację rosyjskich agresywnych planów. Tu należy dodać, że jednym z partnerów w przyszłym sojuszu jest kraj członkowski NATO, a więc jeśli W. Putin jednak zdecyduje się na wojenną agresję wobec Ukrainy, zdecydowanie zostanie podjęta także decyzja o wspieraniu ukraińskich żołnierzy przez wojskowych NATO.

Obecnie trwa proces negocjacji pomiędzy przyszłymi uczestnikami sojuszu, mocno popieranego nie tylko przez rządy Polski, Ukrainy i Wielkiej Brytanii, ale także przez obywateli. Na Ukrainie przyszłe partnerstwo oceniane jest pozytywnie przez ponad 60% obywateli kraju. 

Szczególnie ważne na tle toczących się negocjacji są porozumienia wypracowane pomiędzy T. Morawieckim i D. Szmyhalem, które dotyczą następujących kwestii:

• Rzeczpospolita Polska zdecydowanie popiera suwerenność Ukrainy;
• Polski rząd będzie wspierał kurs integracji europejskiej Ukrainy, a także wejście Ukrainy do NATO;
• W najbliższym czasie planowane jest utworzenie brygady litewsko-polsko-ukraińskiej;
• Ukraina liczy na wielostronne wsparcie Polski w przypadku rosyjskiej agresji;
• Planowane jest zorganizowanie spotkania przywódców Polski, Litwy i Ukrainy w formacie Trójkąta Lubelskiego.

Uzgodniono także wspólne ukraińsko-polskie działania mające na celu blokowanie Nord Stream 2.

Jakie znaczenie ma utworzenie sojuszu dla Polski? Polscy politycy dążą do zagwarantowania bezpieczeństwa własnego kraju i jego obywateli w związku z możliwą agresją ze strony Rosji, której liderzy polityczni wielokrotnie mówili także o pretensjach terytorialnych wobec Polski. Jednak nie jest to zadanie strategiczne.

Analizując wydarzenia z ostatnich lat, a także biorąc pod uwagę fakt, że w 2022 r. to właśnie Polska kieruje posiedzeniami OBWE, śmiało można wysnuć wniosek na temat tego, że kraj jest nie tylko aktywnym uczestnikiem polityki międzynarodowej, ale obecnie jest również jednym z podstawowych graczy w negocjacjach, skierowanych na zapewnienie ukraińskiej suwerenności i niedopuszczenie do realizacji agresywnych planów W. Putina. Można mówić nawet o tym, że Polska ma aktualnie wszystkie szanse do przejęcia inicjatywy na arenie międzynarodowej i to właśnie jej liderzy polityczni i wojenni powinni podjąć się działań, które mogą stać się modelem zachowania w innych krajach członkowskich NATO.

Podpisanie wszystkich dokumentów, związanych z utworzeniem nowego sojuszu, było planowane na 2 lutego 2022 r., jednak z powodu zakażenia się koronawirusem przez szefową brytyjskiego MSZ zostało przełożone. Twierdzi się jednak, że wszystkie formalności będą oficjalnie załatwione już w najbliższych tygodniach.

Autor: Daria Semenyuk