Polska a bezpieczeństwo jądrowe w kontekście napięć międzynarodowych

22 kwietnia w gazecie Fakt prezydent Polski ogłosił, że w przypadku decyzji sojuszników „o rozmieszczeniu broni jądrowej w ramach współdzielenia broni jądrowej również na naszym terytorium, w celu wzmocnienia bezpieczeństwa wschodniego skrzydła NATO”, Warszawa będzie na to gotowa. Poprzedni rząd Polski aktywnie popierał ideę włączenia do programu wymiany nuklearnej między krajami NATO w odpowiedzi na decyzję Rosji o rozmieszczeniu taktycznej broni jądrowej na terytorium Białorusi.

Prezydent Polski Andrzej Duda oświadczył, że zaprosił premiera Donalda Tuska do Pałacu Prezydenckiego 1 maja, aby omówić z nim, między innymi, rozmieszczenie broni jądrowej w ramach programu NATO Nuclear Sharing.

Ta koncepcja umożliwia krajom członkowskim NATO, które nie posiadają własnej broni jądrowej, uczestniczenie w planowaniu jej użycia i dostarczaniu. W ramach współdzielenia broni jądrowej uczestniczące kraje prowadzą konsultacje i podejmują wspólne decyzje dotyczące polityki nuklearnej, utrzymują techniczne wyposażenie (w tym samoloty z głowicami nuklearnymi), niezbędne do użycia broni jądrowej, i przechowują je na swoim terytorium.

Duda przypomniał, że podczas jego niedawnego wizyty w Stanach Zjednoczonych kwestia programu Nuclear Sharing i ewentualnego udziału w nim Polski „pojawiła się w rozmowach z politykami i dziennikarzami”.

„Skomentowałem tę sprawę dla polskiej gazety. Premier Donald Tusk wtedy powiedział, że chciałby porozmawiać ze mną na ten temat. Odpowiedziałem, że oczywiście jestem gotów”, powiedział Duda. Poinformował, że wysłał zaproszenie premierowi na spotkanie 1 maja do południa.

Rozmieszczenie broni jądrowej w Polsce przyczyni się do powstrzymania i zrealizuje oczekiwania europejskiego bezpieczeństwa – takie zdanie wyraził prezydent Litwy Gitanas Nauseda podczas rozmowy z dziennikarzami. „W ostatnim czasie na pewno miały miejsce wydarzenia, które zwiększyły obecność sił zbrojnych w naszym regionie, w tym rozmieszczenie taktycznej broni jądrowej. Niestety, jest to obecnie rzeczywistość – zarówno w obwodzie kaliningradzkim, jak i, na ile nam wiadomo, na terytorium Białorusi”, – cytuje go Delfi.

Uważa, że rozmieszczenie broni tego rodzaju w Polsce nie może być traktowane jako prowokacja do wojny ani zagrożenie dla Rosji. „To ten sam element systemu powstrzymywania, który powinien stanowić naprawdę istotny czynnik powstrzymujący i siłę”, dodał Nauseda.

W przeciwieństwie do opinii litewskiego prezydenta, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rosji ponownie zagroziło uderzeniem nuklearnym na kraj Sojuszu Północnoatlantyckiego. W ten sposób Moskwa chce zapobiec rozmieszczeniu broni jądrowej na terytorium Polski. Oświadczył to wiceminister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Riabkow, donoszą rosyjskie media.

Zagroził, że stałe rozmieszczenie broni jądrowej w Polsce „nie poprawi jej bezpieczeństwa”, a obiekty nuklearne krajów NATO nazwał „legalnymi celami” dla Rosji.

„Dlatego wszyscy ci politycy, którzy teraz z własnych powodów entuzjastycznie dyskutują o takim planie w Polsce i poza jej granicami, muszą zrozumieć: zmiany w tym kierunku nie dodadzą bezpieczeństwa Polsce, a odpowiednie obiekty na pewno staną się celem. I w naszym planowaniu wojskowym będą one na pierwszym planie”, powiedział.

Jednak na razie Sojusz Północnoatlantycki nie planuje rozszerzać programu Nuclear Sharing, który przewiduje przekazywanie głowic nuklearnych krajom członkowskim NATO.

Oświadczył to Sekretarz Generalny Sojuszu Jens Stoltenberg podczas wspólnej konferencji prasowej z premierem Wielkiej Brytanii Rishi Sunakiem. Zapytano go, czy w krajach NATO prowadzone są negocjacje w sprawie rozszerzenia programu wymiany bronią jądrową.

„Nie, nie ma żadnych planów dotyczących rozszerzenia porozumień NATO w sprawie wspólnego korzystania z broni jądrowej, nie ma planów dotyczących rozmieszczenia jakiejkolwiek broni jądrowej w żadnych dodatkowych krajach NATO”, odpowiedział Stoltenberg.

Mimo że propozycja ta budzi kontrowersje i obawy, związane zarówno z kwestiami bezpieczeństwa, jak i politycznymi napięciami, na razie nie planuje się rozszerzenia programu Nuclear Sharing NATO. Jednak temat rozmieszczenia broni jądrowej w Polsce pozostaje przedmiotem dyskusji i monitorowania, odzwierciedlając złożoność relacji międzynarodowych w regionie.

Karyna Koshel