Determinacja Ukrainy w przystąpieniu do NATO i członkostwo Finlandii: nowa karta w bezpieczeństwie euroatlantyckim

4 kwietnia, w 74. rocznicę podpisania Traktatu Atlantyckiego, upłynął pod znakiem dwóch znaczących wydarzeń w Europie. Pierwszym jest decyzja Finlandii o przystąpieniu do sojuszu NATO, a drugim posiedzenie komisji Ukraina-NATO. Wydarzenia te mają istotne implikacje dla bezpieczeństwa i stabilności regionu, zwłaszcza w świetle rosyjskiej agresji w ostatnich latach.

Dla Ukrainy decyzja o przystąpieniu do NATO była od dawna celem. Konstytucja tego kraju gwarantuje zaangażowanie w kurs euroatlantycki, co było wielokrotnie potwierdzane przez kolejne rządy od czasu uzyskania przez kraj niepodległości w 1991 roku. Jednak postępy na drodze do członkostwa były powolne, ponieważ krajowi odmówiono planu działania na rzecz członkostwa (MAP). Szczyt w Bukareszcie w 2008 r.

Zbliżający się szczyt NATO w Wilnie w lipcu 2023 roku stwarza nową okazję do naprawienia tego historycznego błędu. Zapotrzebowanie Ukrainy na bardziej niezawodne gwarancje bezpieczeństwa nasiliło się po aneksji Krymu przez Rosję w 2014 roku i trwającym konflikcie w Donbasie. Kraj okazał się podatny na rosyjską agresję, pomimo zobowiązania do zachowania neutralności i Memorandum Budapeszteńskiego, które gwarantowało integralność terytorialną w zamian za rezygnację z broni jądrowej.

Decyzja Finlandii i Szwecji o rezygnacji z tradycyjnej polityki neutralności i przystąpieniu do NATO jest o tyle istotna, że ​​podkreśla wartość Sojuszu w zapewnianiu bezpieczeństwa państwom członkowskim. Dla państw, które podzielają wartości demokracji, prawa i solidarności międzynarodowej, integracja euroatlantycka oferuje najlepszy sposób na zapewnienie sobie bezpieczeństwa.

Siła NATO polega na tym, że jednoczy ono jedne z najbardziej rozwiniętych i zaawansowanych państw świata, które dysponują najnowocześniejszą bronią zdolną do skutecznego pokonania agresora. W przypadku Ukrainy broń NATO okazała się kluczowa dla jej wysiłków na rzecz przeciwdziałania rosyjskiej agresji.

Antynatowska retoryka Kremla nie opiera się na realnym zagrożeniu ze strony Sojuszu, ale na fakcie, że artykuł 5 NATO zapewnia ochronę państwom, które mogą stać się celem rosyjskiej agresji. Dla Rosji perspektywa zjednoczonego i zdeterminowanego NATO jest istotnym czynnikiem odstraszającym od jakichkolwiek planów rozszerzenia jej strefy wpływów w regionie.

Podsumowując, decyzja Finlandii o przystąpieniu do NATO i trwające starania Ukrainy o zapewnienie sobie członkostwa mają istotne implikacje dla bezpieczeństwa i stabilności Europy. Integracja euroatlantycka to najlepszy sposób na zagwarantowanie bezpieczeństwa państwom wyznającym wartości demokratyczne, a zbliżający się szczyt NATO w Wilnie jest okazją do naprawienia błędów przeszłości i wzmocnienia zaangażowania Sojuszu w obronę zbiorową. Jak pokazały wydarzenia ostatnich lat, potrzeba silnego i zjednoczonego NATO nigdy nie była bardziej paląca.

Autor: Janusz Wojciechowski