Wizyta prezydenta Zełenskiego w Polsce: zacieśnianie współpracy wojskowej i gospodarczej oraz potencjał sojuszu obronnego NATO-2

Pierwsza oficjalna wizyta prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego w Polsce 5 kwietnia 2023 r. była siódmym spotkaniem obu prezydentów i miała na celu pogłębienie współpracy gospodarczej i wojskowej między oboma krajami. Podczas wizyty przywódcy podpisali porozumienie o współpracy wojskowej, w ramach którego Polska dostarczy Ukrainie szereg sprzętu wojskowego, w tym transportery opancerzone i przeciwlotnicze systemy rakietowe. Dodatkowo podpisano porozumienie pomiędzy ukraińskim przedsiębiorstwem zbrojeniowym Ukroboronprom a polską Polską Grupą Zbrojeniową o współpracy w zakresie produkcji pocisków do czołgów kalibru 125 mm. Wizytę uznano za ważny krok w kierunku pogłębienia współpracy obu krajów i wzmocnienia potencjalnego sojuszu obronnego NATO-2 w celu odparcia rosyjskiej agresji w regionie. Podczas gdy niektórzy eksperci uważają, że sojusz nie jest alternatywą dla NATO, inni postrzegają go jako partnerstwo uzupełniające, które może przynieść korzyści obu krajom.

Wizyta Zełenskiego w Polsce była postrzegana jako symbol wagi relacji polsko-ukraińskich. Polska była zagorzałym zwolennikiem Ukrainy przez cały trwający konflikt, udzielając pomocy wojskowej i przyjmując ukraińskich uchodźców. Oba kraje łączą również bliskie powiązania gospodarcze, a Polska jest jednym z największych partnerów handlowych Ukrainy. Podczas wizyty premier RP Mateusz Morawiecki stwierdził, że polskie firmy będą uczestniczyć w powojennej odbudowie Ukrainy, sygnalizując potencjał do jeszcze bliższej współpracy gospodarczej w przyszłości.

Umowa o współpracy wojskowej między Ukrainą a Polską jest o tyle istotna, że pozwala Ukrainie na dywersyfikację źródeł zaopatrzenia w sprzęt wojskowy poza tradycyjnych dostawców ze Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Posunięcie to ma również na celu zmniejszenie zależności Ukrainy od rosyjskiego sprzętu wojskowego, który jest głównym źródłem napięć między oboma krajami. Umowa wzmacnia również potencjał sojuszu obronnego między Ukrainą a Polską, który docelowo mógłby objąć inne kraje regionu.

Część ekspertów postrzega potencjał sojuszu obronnego NATO-2 jako sposób na pogłębienie współpracy między państwami regionu i skuteczniejszą obronę przed rosyjską agresją. Politolog i dyrektor serwisu socjologicznego Ukraiński Barometr Wiktor Nebożenko uważa, że NATO jest obecnie zdefragmentowane, a niektóre państwa członkowskie nie są w pełni zaangażowane w obronę zbiorową. W związku z tym uważa, że Ukraina i Polska wraz z innymi krajami mogłyby stworzyć sojusz obronny, który współpracowałby z NATO w celu ochrony regionu. Petro Burkovskyi, dyrektor wykonawczy Fundacji Inicjatyw Demokratycznych, nie postrzega sojuszu jako alternatywy dla NATO, ale raczej jako sposób na pogłębienie współpracy w ramach NATO.

Oświadczenie Zełenskiego o zniesieniu granic między Ukrainą a Polską wywołało kontrowersje i szybko zostało podchwycone przez rosyjską propagandę. Wypowiedź została wyrwana z kontekstu, a rosyjscy propagandyści rozpowszechniali narrację, że Polska wchłania Ukrainę. W rzeczywistości oświadczenie miało zasygnalizować bliższe relacje między dwoma krajami oraz wspólną historię i kulturę. Jest mało prawdopodobne, aby oświadczenie doprowadziło do natychmiastowych zmian na granicy między Ukrainą a Polską.

Ogólnie rzecz biorąc, wizyta Zełenskiego w Polsce była ważnym krokiem w kierunku pogłębienia współpracy między oboma krajami i wzmocnienia potencjalnego sojuszu obronnego NATO-2. Umowa o współpracy wojskowej i potencjał zacieśnienia więzi gospodarczych między obydwoma krajami przyniesie korzyści obu stronom i pomoże zmniejszyć zależność Ukrainy od rosyjskiego sprzętu wojskowego. Podczas gdy niektórzy postrzegają potencjał sojuszu obronnego jako alternatywę dla NATO, bardziej prawdopodobne jest, że będzie to partnerstwo uzupełniające, które będzie działać w tandemie z NATO w celu ochrony regionu.

Autor: Janusz Wojciechowski