GardService Łukaszenki: najważniejsze informacje z nowego śledztwa BELPOL-u

BELPOL opublikował dochodzenie w sprawie działalności „GardService” – jedynej białoruskiej firmy ochroniarskiej, która ma prawo do posiadania broni palnej. Z materiałów śledztwa jasno wynika, że firma chroni Wiktara Szejmana i Aliaksieja Oleksina, a także otrzymała bezpłatnie państwowe działki w Mińsku – teraz planuje się budowę domów mieszkalnych i ich sprzedaż, donoszą Belnovosti.

PMC „GardService”: co wiadomo

• Opinia publiczna dowiedziała się o „GardService” w czerwcu 2020 roku, kiedy pracownicy tej firmy otrzymali prawo do używania broni palnej dzięki dekretowi Aleksandra Łukaszenki. Warto podkreślić, że inne podobne firmy do tej pory nie mają takiego przywileju.
• „GardService” znalazła się na liście sankcji Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanady, która stała się znana w grudniu 2021 roku.
• Latem 2022 r. Białoruskie Centrum Śledcze poinformowało, że GardService jest powiązany z wieloletnim współpracownikiem Łukaszenki Wiktorem Szejmanem. W sierpniu tego samego roku, według źródła Zerkalo w GardService, pracownicy firmy zostali przeszkoleni przez najemników z PMC Wagner.

Personel i wynagrodzenia w GardService

BELPOL dysponuje harmonogramem personelu organizacji z listą pracowników i ich wynagrodzeń na dzień 1 lipca 2023 roku. Zgodnie z dokumentem GardService zatrudnia 64 osoby (wcześniejsze źródła Zerkalo podawały, że organizacja zatrudnia do 500 osób).

Pełniącym obowiązki dyrektora do lipca 2023 r. był Aliaksandr Kułakiewicz (jak wynika z danych USR, 11 listopada br. firma otrzymała stałego dyrektora – Jurija Alszewskiego). Według BELPOL, Kulakiewicz nadzoruje główny kierunek działalności firmy – działalność ochroniarską. W połowie lat 90. był dowódcą jednostki sił specjalnych, jego ostatnie stanowisko (według śledczych) – naczelnik 1. wydziału 4. departamentu Głównego Zarządu Wywiadowczego Głównego Zarządu Wywiadowczego Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych, pułkownik rezerwy. Kułakiewicz otrzymuje wynagrodzenie w GardService w wysokości prawie 4000 rubli (5 400 zł) miesięcznie.

Zastępcą dyrektora jest Vladimir Orekh. Wcześniej zajmował on stanowisko p.o. dyrektora (wynika to z dokumentów przekazanych redakcji Zerkalo przez BELPOL). Podobnie jak Kułakiewicz, Orekh jest pułkownikiem rezerwy i był szefem wydziału logistyki Zachodniego Dowództwa Operacyjnego. Jego „brudna” pensja w GardService wynosi 4 150 (5600 zł) rubli miesięcznie.

Innym zastępcą dyrektora (ds. prawnych) jest Svetlana Arnaut z miesięczną pensją w wysokości 2760 rubli. Według BELPOL, jej mąż Denis Arnaut jest członkiem jednostki specjalnej KGB „Alfa”.

W 2020 r. właścicielem (prawdopodobnie nominalnym) GardService został Aleksander Metla, przyjaciel byłego sekretarza stanu w Radzie Bezpieczeństwa Wiktora Szejmana. Według „Nowaja Gazieta. Europa” Metla i Sheiman walczyli razem w Afganistanie w latach 80-tych. Pułkownik w stanie spoczynku Metla, nawiasem mówiąc, nadal jest dyrektorem kompleksu historyczno-kulturalnego „Linia Stalina”. Jego syn, Michaił Metla, jest szefem działu kontroli i rewizji z pensją 4 150 (5600 zł) rubli miesięcznie.

Dział bezpieczeństwa zatrudnia 11 „strzelców” (jak nazywa się ich stanowisko w dokumencie) i 16 „starszych strzelców”. Ci pierwsi otrzymują wynagrodzenie w wysokości 1160 rubli miesięcznie, a drudzy – 1395 rubli miesięcznie. Jest też czterech inspektorów straży paramilitarnej (BELPOL nazywa ich „elitą organizacji”). Otrzymują oni wynagrodzenie w wysokości 2 325 rubli miesięcznie. Według BELPOL „elita” obejmuje członków jednostki specjalnej Ałmaz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i służby bezpieczeństwa Łukaszenki. Co ciekawe, 6 września br. w „GardService” pojawiła się podstawowa organizacja Białoruskiego Związku Zawodowego Pracowników Instytucji Państwowych i Innych.

Ta firma ochroniarska jest uzbrojona w 34 pistolety służbowe MR-71 Bajkał, dwa pistolety Glock-17, trzy pistolety Makarowa, trzy karabiny szturmowe AKS-74U, cztery karabinki gładkolufowe i jeden karabinek z lufą gwintowaną (dla bezpieczeństwa swoich źródeł BELPOL nie udostępnił dokumentów potwierdzających listę broni).

„GardService” i jego główny klient-kurator – Viktor Sheiman

Media wielokrotnie zwracały uwagę na powiązania między GardService a byłym szefem Prezydenckiej Dyrekcji Zarządzania Nieruchomościami, Viktorem Sheimanem. Pierwszym założycielem „GardService” jest firma „Globalcastom Management”, której współwłaścicielką była Anna Puszkariewa. Dziennikarze Białoruskiego Centrum Śledczego ustalili, że dziewczyna była od dawna związana z Wiktorem Szejmanem. Drugą współwłaścicielką „Globalcastom Management” jest Anna Khmelevskaya, siostra byłej żony Sheimana.

Dokumenty, którymi dysponuje BELPOL, potwierdzają związek między Viktorem Sheimanem a „GardService”. Na przykład w czerwcu 2021 r. zastępca dyrektora firmy Vladimir Orekh pisze do niego notatkę (Sheiman był wtedy jeszcze szefem Dyrekcji Spraw Prezydenckich). Wymienia on prace wykonane w celu naprawy budynków „GardService” przy ulicy Karwat w Mińsku w wysokości 176 tysięcy rubli i prosi o zapłatę za usługi wykonawców (wszyscy oni należą do struktur Dyrekcji Spraw Prezydenckich).

W tej samej notatce Orekh informuje o zawarciu umowy na produkcję 58 kompletów mundurów letnich dla pracowników „GardService”. Mundury zostały wykonane w RPUP nr 4, która jest szwalnią w kobiecej kolonii karnej nr 4 w Homlu.

BELPOL przekazał Zerkalo cztery podobne notatki adresowane do Sheimana (wszystkie dotyczyły naprawy i logistyki budynków przy ulicy Karvat). Jedna z notatek jest datowana na 17 sierpnia 2021 r. – w tym czasie Sheiman opuścił już stanowisko szefa Administracji Prezydenta.

Pierwszy zastępca Wiktora Szejmana w Dyrekcji Spraw Prezydenckich, Nikołaj Seliwanow, również często współpracował z GardService w latach 2020-2021. BELPOL przekazał redakcji 15 protokołów ze spotkań, którym przewodniczył w sprawie remontów i konserwacji budynków w Mińsku, które zostały przekazane „GardService”. Na protokołach widnieje podpis Seliwanowa.

BELPOL informuje, że Viktar Sheiman jest również głównym klientem „GardService”. Stowarzyszenie twierdzi, że z dokumentów, którymi dysponuje (byli funkcjonariusze organów ścigania nie udostępniają ich ze względu na bezpieczeństwo swoich źródeł), wynika, że w okresie od listopada 2021 r. do września 2023 r. Sheiman zapłacił firmie za własne bezpieczeństwo ponad milion rubli.

Innym klientem GardService jest biznesmen Aleksiej Oleksin. Według BELPOL, GardService strzeże jego rodzinnej posiadłości Rodovoe Nest.

Ochroniarze otrzymują 854 rubli (1000 zł) miesięcznie oprócz podstawowego wynagrodzenia.

Jak GardService postanowił zarobić na budowie domów w Mińsku

BELPOL twierdzi, że 4 sierpnia 2020 r. Aleksander Łukaszenka podpisał zarządzenie nr 153 z pieczęcią „do użytku służbowego” (takiego dokumentu nie ma na liście zamówień publicznych). Dokument zobowiązywał państwowe towarzystwo sportowe „Dynamo” do przekazania czterech budynków (domy 76, 81, 85 i 85/1) przy ulicy Karwata w Mińsku prywatnej firmie „GardService” na podstawie umowy nieodpłatnej (sponsorskiej).

Z aktu przyjęcia wynika, że dwa z tych budynków znajdowały się w stanie awaryjnym, a całkowity koszt pozostałych dwóch budynków (biorąc pod uwagę już wykonane prace remontowe) wynosił ponad 1 milion 300 tysięcy dolarów.

W budynkach tych mieściło się „Specjalne Centrum Szkoleniowe”, a latem 2022 r. odbywały się w nich sesje treningowe z udziałem najemników z PMC Wagner.

Po przeniesieniu budynków do GardService, Dinamo pozostały jeszcze dwa budynki przy ulicy Karvata 83. Jeden z nich – budynek starej stołówki – został wynajęty przez prywatną firmę produkującą półprodukty mięsne. W czerwcu 2021 r. „GardService” przejął również te budynki – również za darmo.

2 czerwca 2021 r. Vladimir Orekh, zastępca dyrektora GardService, napisał list do szefa Dynamo z prośbą o „rozważenie kwestii bezpłatnego przekazania” budynków GardService.

Najwyraźniej sprawa została rozwiązana w ciągu kilku dni. Już 9 czerwca Orekh poprosił dyrektora Dynama o usunięcie śmieci na terenie przeniesionych budynków.

Pod koniec lipca firma „GardService” oficjalnie stała się właścicielem budynków przy ul. Karwata 83 (wynika to z zaświadczenia o państwowym wpisie do rejestru gruntów, którym dysponuje redakcja).

Z dokumentów uzyskanych przez BELPOL wynika, że „GardService” planuje wyburzyć stare budynki przy ulicy Karwata i wybudować tam kompleks apartamentów, a następnie go sprzedać.

W związku z tym w listopadzie 2021 r. pierwszy zastępca szefa Administracji Prezydenta Nikołaj Selivanau zwołał spotkanie z przedstawicielami organizacji państwowych „w celu rozważenia możliwości realizacji projektu zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej terenu „GardService” przy ulicy Karwata 83 w Mińsku”.

W dniu 23 listopada 2022 r. spółka „GardService” otrzymała zakończenie wyceny budynków. Ich wartość wyniosła 1 milion 420 tysięcy rubli. Od tego momentu rozpoczęły się poszukiwania potencjalnego dewelopera.

Wycena budynków przy ulicy Korvata. 23 listopada 2022 r. ELPOL donosi, że deweloperem tego terytorium została firma TAPAS Ltd., właściciel firmy Pavel Bialy, zawodnik drużyny Aliaksandra Łukaszenki. Właściciel firmy, Pavel Bialy, hokeista drużyny Aliaksandra Łukaszenki, został zatrzymany z nieznanych powodów latem tego roku.

BELPOL zacytował dokument, w którym stwierdzono, że deweloper powinien podzielić się z GardService połową zysku netto z komercyjnego budownictwa mieszkaniowego (około 4,4 mln USD) i zapłaci spółce odszkodowanie za rozbiórkę starych budynków (ponad 1,1 mln USD):

„W celu uzyskania dodatkowego źródła finansowania rozwoju bazy materialno-technicznej spółka („GardService”) we współpracy z „TAPAS” LLC i Komitetem Architektury i Budownictwa Komitetu Wykonawczego Miasta Mińska opracowała propozycję zagospodarowania działki 2 budynkami mieszkalnymi o zmiennej liczbie pięter od 13 do 17 pięter z wbudowanym parkingiem. Zgodnie z propozycją handlową spółki „TAPAS”, udział pomocy materialnej dla spółki (w wysokości 50 procent całkowitego zysku netto komercyjnego projektu mieszkaniowego) wyniesie około 4,4 mln USD. Ponadto potencjalny deweloper zapłaci na rzecz Spółki odszkodowanie za rozbiórkę w wysokości ponad 1,1 mln USD”.